Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã mở ra kỷ nguyên mới cho sáng tạo nội dung, đặc biệt là trong lĩnh vực video. Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là hàng loạt câu hỏi pháp lý, nổi bật nhất là: Video AI có bản quyền không? Bài viết này, HVMO sẽ giúp bạn hiểu rõ về tình trạng pháp lý hiện nay, rủi ro có thể gặp và cách bảo vệ quyền lợi khi sử dụng AI tạo video.
Video AI Và Câu Hỏi Bản Quyền
Video tạo từ AI là những sản phẩm hình ảnh động được tạo ra hoặc có sự hỗ trợ đáng kể của công nghệ AI. Chúng có thể được tạo hoàn toàn tự động từ văn bản (text-to-video) hoặc AI đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ người sáng tạo trong các công đoạn như dựng cảnh, tạo hiệu ứng, hoặc chỉnh sửa.
Minh họa về các video được tạo ra từ AI
Các nền tảng AI tạo video phổ biến bao gồm Kling 2.1, Google Veo 3, Runway, Pika, Sora by OpenAI, HeyGen…
Bản quyền là một quyền pháp lý trao cho người sáng tạo độc quyền đối với tác phẩm gốc của họ, bao gồm quyền sao chép, phân phối và trình bày tác phẩm. Mục đích của luật bản quyền là khuyến khích sáng tạo bằng cách đảm bảo tác giả được công nhận và hưởng lợi từ công sức của họ, đồng thời ngăn chặn vấn đề sao chép trái phép.
Sự ra đời của AI tạo sinh (generative AI) đã làm vấn đề bản quyền trở nên phức tạp. Khi AI có thể tự động tạo ra nội dung từ các câu lệnh (prompt) hoặc dữ liệu đầu vào, câu hỏi đặt ra là video AI có bản quyền không?
Video tạo từ AI có bản quyền không?
Video AI Có Bản Quyền Không?
Quan điểm chung trên thế giới hiện nay là luật bản quyền chỉ công nhận tác giả là con người. AI là một hệ thống thuật toán và máy móc, không được xem là con người. Do đó, không thể là chủ thể sở hữu bản quyền.
Trên thế giới luật bản quyền chỉ công nhận với tác giả của sản phẩm là con người
Văn phòng Bản quyền Hoa Kỳ (U.S. Copyright Office) đã nhiều lần khẳng định lập trường này, cho rằng các tác phẩm được tạo ra hoàn toàn bởi AI mà không có sự can thiệp sáng tạo của con người sẽ không được bảo hộ bản quyền. Các tòa án liên bang ở Mỹ cũng đã ủng hộ quan điểm này.
Tại Việt Nam, chưa có quy định cụ thể về tác phẩm do AI tạo ra. Tuy nhiên, dựa trên nguyên tắc chung tại Luật Sở hữu trí tuệ ban hành 2005, sửa đổi, bổ sung 2009 rằng quyền tác giả phát sinh từ hoạt động sáng tạo của con người, các tác phẩm do AI tạo ra một cách tự động mà không có sự can thiệp sáng tạo đáng kể từ con người sẽ khó được bảo hộ bản quyền tại Việt Nam.
Tác phẩm được bảo hộ phải là kết quả lao động trí tuệ của con người và có tính nguyên gốc, không sao chép từ người khác.
Ví dụ: Bạn tạo video bằng Runway – bạn có quyền dùng video đó cho mục đích cá nhân, thương mại (tuỳ điều khoản dịch vụ), nhưng bạn không có bản quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
Bạn quan tâm đến công cụ tạo video AI, hãy liên hệ tới Zalo/Hotline 0878.779.111 hoặc để lại thông tin liên hệ cuối bài viết để được tư vấn chọn tool phù hợp với lĩnh vực kinh doanh, nghề nghiệp của bạn.
Danh sách công cụ tạo video AI được cung cấp bởi HVMO
Mức Độ Can Thiệp Của Con Người Là Yếu Tố Quyết Định
Nếu con người chủ động kiểm soát quá trình tạo video bằng AI như: Viết kịch bản chi tiết, lựa chọn cảnh quay, âm nhạc, phong cách, thực hiện chỉnh sửa hậu kỳ đáng kể,... sẽ là yếu tố quyết định khả năng tác phẩm được bảo hộ bản quyền.
AI chỉ là công cụ – tác giả thật sự là người có sự kiểm soát sáng tạo
Một ví dụ nổi bật là vụ việc tại Mỹ về truyện tranh Zarya of the Dawn. Trong đó, chỉ phần văn bản được công nhận bản quyền vì tác giả có đóng góp rõ ràng, còn hình ảnh từ AI thì không được công nhận.
Ngược lại, Trung Quốc đã có phán quyết công nhận bản quyền hình ảnh AI nếu người tạo ra có sự can thiệp sáng tạo đáng kể. Đây là tiền lệ pháp lý đáng chú ý.
Ngược lại, một phán quyết gần đây của Tòa án Internet Bắc Kinh (Trung Quốc) đã công nhận bản quyền cho một bức chân dung do AI tạo ra vì người dùng (Li Yunkai) đã có sự tham gia chủ động và đóng góp trí tuệ đáng kể trong toàn bộ quá trình sáng tạo, từ ý tưởng ban đầu, xây dựng chủ đề, miêu tả bằng các gợi ý cụ thể, đến tinh chỉnh và phát triển hình ảnh nhiều lần.
Phán quyết này nhấn mạnh rằng AI chỉ là một công cụ, và bản quyền thuộc về người đã thiết lập và hướng dẫn AI một cách sáng tạo. Đây được xem là một tiền lệ pháp lý đáng chú ý.
Bản quyền thuộc về người đã thiết lập và sử dụng AI thông minh, có chọn lọc
4 Rủi Ro Vi Phạm Bản Quyền Khi Dùng AI Tạo Video
Dù bạn không cố ý, việc sử dụng AI vẫn có thể khiến bạn vướng vào rắc rối pháp lý. 4 rủi ro phổ biến bao gồm:
- Dữ liệu huấn luyện vi phạm bản quyền: AI có thể được huấn luyện trên các nội dung có bản quyền mà không xin phép.
- Video đầu ra giống tác phẩm gốc: AI vô tình tạo video trùng lặp với các tác phẩm đã tồn tại.
AI có thể vô tình tạo video đầu ra giống tác phẩm gốc
- Dùng tài nguyên không hợp pháp: Hình ảnh, nhạc, giọng nói,... đưa vào AI nếu không có giấy phép sẽ dẫn đến vi phạm.
- Tạo sản phẩm cạnh tranh trực tiếp: Video AI có nội dung hoặc phong cách giống với một tác phẩm nổi tiếng, bạn có thể bị kiện.
Cách Giảm Thiểu Rủi Ro Pháp Lý Khi Sử Dụng AI
Để an toàn khi sử dụng AI trí tuệ nhân tạo trong sản xuất video, bạn nên:
- Đọc kỹ điều khoản nền tảng AI về quyền sở hữu và sử dụng.
Đọc kỹ các điều khoản trên trang Thư viện Pháp luật
- Đảm bảo có sự can thiệp sáng tạo đáng kể của con người trong quá trình sản xuất.
- Chỉ dùng tài nguyên có bản quyền hợp pháp (hoặc thuộc phạm vi công cộng).
- Ghi lại quá trình sáng tạo, các câu lệnh, chỉnh sửa – để làm bằng chứng khi cần.
- Không khẳng định sở hữu toàn bộ bản quyền nếu AI đóng vai trò chính.
- Cân nhắc tư vấn pháp lý nếu sử dụng video cho mục đích thương mại.
- Áp dụng công cụ bảo vệ như hình mờ (watermark), dấu vân tay số, hoặc dùng AI để phát hiện vi phạm.
>>> Xem thêm: Kiến thức về AI 2025
Tương Lai Bản Quyền Đối Với Video AI
Lĩnh vực AI & bản quyền đang phát triển rất nhanh, và luật pháp trên thế giới đang nỗ lực bắt kịp. Các vụ kiện đang diễn ra và các chính sách mới từ các cơ quan bản quyền sẽ tiếp tục định hình cách chúng ta hiểu về bản quyền trong kỷ nguyên AI.
Tại Việt Nam, việc bổ sung các quy định rõ ràng về tác phẩm do AI tạo ra là cần thiết và đang được xem xét. Dù có những tranh cãi và phức tạp, nguyên tắc “tác giả là con người” nhiều khả năng vẫn sẽ là nền tảng cơ bản.
Nên cập nhật thông tin pháp lý về vấn đề bản quyền AI video
Điều quan trọng nhất là bạn cần luôn cập nhật thông tin pháp lý và hành động một cách có trách nhiệm, đảm bảo bạn không vi phạm quyền của người khác và bảo vệ được công sức sáng tạo của chính mình, dù có sự hỗ trợ của AI.
Với câu trả lời cho câu hỏi “video AI có bản quyền không?”, hy vọng sẽ hữu ích cho mọi người trong quá trình ứng dụng AI hiệu quả. Mọi người quan tâm các công cụ tạo video bằng AI tốt nhất hiện nay, hãy liên hệ tới Zalo/Hotline 0878.779.111 hoặc để lại thông tin liên hệ cuối bài viết để được cung cấp tool giá rẻ, chính hãng.
Thông tin liên hệ
Học Viện Marketing Online
Khóa học truyền nghề AI/ Youtube/ TikTok và Marketing chất lượng cao cho Doanh nghiệp/ Cá nhân
Hotline/Zalo: 0878 779 111
Trụ sở 1: CT5- X2 KĐT Linh Đàm- Hoàng Mai- Hà Nội
Trụ sở 2: 67 Nam Dư- Hoàng Mai- Hà Nội
Trự sở 3: số 1 Trần Thủ Độ- Hoàng Mai- Hà Nội
Website: https://hocvienmarketingonline.com/
Youtube: https://www.youtube.com/c/H%E1%BB%8DcVi%E1%BB%87nMarketingOnlineNo1
Fanpage: https://www.facebook.com/HocVienMarketingOnline89?locale=vi_VN